Over de reis met en van onze kinderen
Het begon allemaal met onze dochter. Toen ze in groep 2 zat, bleek dat ze niet goed klikte met haar juf. Ze deed ontzettend haar best om door haar gezien en erkend te worden, en maakte heel veel knutselwerkjes voor haar. Thuis stelde zij veel vragen over uiteenlopende onderwerpen en nam geen genoegen met een kort of simpel antwoord. Ze was enorm zelfstandig, deed kleine boodschapjes bij winkels om de hoek en kon zelfstandig naar de speeltuin een paar blokken verder. Eigen keuzes maken was voor haar enorm belangrijk.
De weg die we als ouders hebben afgelegd met onze kinderen
We kregen het signaal dat ze moeite had met leren, omdat ze in de extra uitleg klas werd geplaatst. Dat vonden we vreemd, want thuis pikte ze dingen juist snel op, terwijl ze in de klas moeite leek te hebben. Achteraf gezien is dit ook een poging van haar geweest om gezien te willen worden.
In groep 3 werd ze flink gepest en in groep 4 kregen we te horen dat onze dochter fysiek en mentaal geweld gebruikte tegen anderen. Dat begrepen we niet, omdat ze zelf juist zo gepest werd.
Door deze ervaringen zijn we van school veranderd en haar jongere broer is met haar meegegaan. Onze dochter haalde daar opeens wel hoge cijfers, wat waarschijnlijk te maken had met de klik die ze had met haar nieuwe juf. Ze werd daar gezien en kwam daardoor helemaal tot bloei. Helaas duurde deze fijne tijd maar één schooljaar.
Haar broer was een beetje anders. Hij deed niet echt mee in de klas en trok zichzelf meer terug. De leraren vermoedden daarom dat hij misschien autisme had, maar dat voelde niet helemaal juist voor ons. En achteraf bleek dat inderdaad ook niet zo te zijn. Hij had zelf simpelweg door dat hij zo anders was dan de rest dat hij zijn eigen plan trok. Overlast geven deed hij niet. Netjes met zijn armpjes over elkaar zat hij te kijken naar andere kinderen. Voor beloning of d.m.v. straffen werd hij ook niet gemotiveerd.
Toen een vriendin op bezoek kwam, kreeg ik een ander perspectief op mijn kinderen. Ik zag dat ze zich heel anders gedroegen bij haar. Ze waren veel meer gemotiveerd en deden extra hun best. Wat zij deed? Mijn vriendin sprak hen aan als gelijkwaardige individuen, was nieuwsgierig en oprecht geïnteresseerd in hen, eigenlijk hetzelfde dat ik deed bij mijn kinderen.
Toen vroeg ze me of ik ooit had gedacht aan hoogbegaafdheid bij onze kinderen. Ik had er eigenlijk nooit echt bij stilgestaan, want voor mij was het stereotype beeld van hoogbegaafdheid vooral dat van ‘heel slim zijn, maar niet sociaal’. Maar nu weet ik dat het veel meer is dan dat stereotype beeld van de ‘Einsteins’. Het gaat om veel vragen stellen, een sterk gevoel voor rechtvaardigheid hebben en een hoge mate van gevoeligheid.
Dus lieten we onze dochter testen en het bleek dat ze normaal begaafd was, met één uitschieter. Maar de psycholoog wilde daar niet echt op ingaan. Toen we onze zoon lieten testen en hij een IQ van 145+ bleek te hebben, begon ik me te verdiepen in hoogbegaafdheid. Toen hebben we onze dochter opnieuw laten testen bij een andere psycholoog en toen bleek wel dat ze hoogbegaafd is maar dat zij inmiddels zich zo had aangepast dat dit moeilijk testbaar was wanneer je alleen kijkt naar haar andtwoorden. Zij vroegen naar hoe zij bij antwoorden kwam en merkte dat zij bovengemiddeld verbanden legde, vragen op verschillende manieren kon interpreteren en daardoor lastig het gezochte antwoord kon benoemen, want “wat is de vraag nu precies”?
Het is allemaal best een gedoe geweest, maar we zijn blij dat we nu een beter begrip hebben van wat er speelt met onze kinderen.
Het ging ondertussen helemaal mis met onze zoon. Hij raakte depressief, wilde niet meer leven, trok zich terug en stopte met eten en aankleden. Na de HB-test kreeg hij de mogelijkheid om te versnellen in leerstof, maar de school heeft veel te lang gewacht om ons te vertellen dat het echt niet goed met hem ging.
Toen hij thuis zat kwam hij weer tot rust. Hij is helemaal weg van quantumfysica en heeft er zelfs een online spreekbeurt over gegeven op YouTube (zodat ook ik als leek het zou begrijpen). Zijn ogen lichten helemaal op wanneer hij praat over kleine deeltjes. De vragen die hij erover stelt zijn zo ingewikkeld dat ik ze niet kon beantwoorden.
Onze kids zijn allemaal HB, maar ze hebben alle drie een verschillend karakter: onze dochter is vooral sociaal en past zich aan, haar broer is niet per se sociaal, heeft wel enkele vriendjes, maar is ook graag alleen en observeert graag. Hun jongere broer heeft daarentegen wel vriendjes nodig. Ze zijn allemaal uitgevallen omdat het onderwijs niet bij hen past.
Scholen wilden nooit erkennen dat ze het niet aankonden en we realiseerden ons te laat dat ze niet wisten hoe ze ermee om moesten gaan, wat negatieve gevolgen had voor onze kinderen.
Ik krijg vaak te horen dat ik onze kinderen te veel push, maar eigenlijk geef ik ze gewoon de kans om hun eigen weg te laten vinden. Ze leren zelf veel dingen en ik heb dat nooit ontmoedigd, maar juist gesteund in hun onderzoeken. Onze oudste zoon kon al lezen en klokkijken, kende de tafels in groep 1. School zei dat dit niet hoorde in groep 1. Maar toen hij het in groep 5 opnieuw moest leren, haakte hij eerder was terug gefloten door school. De interesse was er toen niet meer.
Als moeder leer ik ook veel door te kijken naar wat mijn kinderen willen. Vroeger ging ik vaak met ze naar musea en dierentuinen met veel interactie met de verzorgers, om hun leerhonger te stillen. Maar nu hebben ze die fase achter zich gelaten en hebben ze behoefte aan andere dingen.
Onze kinderen hebben eigenlijk vooral krachten en talenten, maar omdat het systeem dat zo bekijkt, noemen ze het problematiek. Ik merk dat ik daarin zelf ook nog steeds geconditioneerd ben.
Zelf kijk ik juist naar het kind in plaats van naar de labels die het kreeg opgeplakt.
Voor onze kinderen en vele anderen zoals zij, is het schoolsysteem niet geschikt, en dat maakt het eenzaam. Daarnaast maakt de zorg voor onze kinderen (met name het gevecht met instanties) het allemaal erg zwaar.
Kenmerken van onze kinderen: wat valt op?
Onze kinderen vinden het soms moeilijk om ergens aan te beginnen, omdat ze vaak meerdere opties zien en het volledige pad niet kunnen overzien. Hier hebben ze begeleiding bij nodig die hen kan volgen en ondersteunen. Onze oudste zoon had bijvoorbeeld veel baat bij een docent scheikunde tijdens een gastdag op het gymnasium van zijn zus. Deze docent kon hem helpen met het beantwoorden van zijn vragen en begreep dat hij met een kind te maken had. Zulke mensen zijn van onschatbare waarde voor hoogbegaafde kinderen die antwoorden willen op hun vragen op hun eigen niveau.
Onze kinderen willen begrijpen waarom ze iets moeten leren. In het regulier onderwijs wordt hier zelden aandacht aan besteed. Als ze niet weten waarom het belangrijk is, kunnen ze de waarde er niet van inzien en raken ze gedemotiveerd. Door de vele mislukkingen en hun pogingen om zich aan te passen, hebben mijn kinderen bepaalde vaardigheden verloren en zijn ze hun ware zelf kwijtgeraakt. Dit doet mij zoveel verdriet.
Onze kinderen zijn fijn gezelschap zolang er sprake is van gelijkwaardigheid, respect en vertrouwen. Bij de juiste mensen kunnen ze nog steeds hun potentie tonen, maar vaak wordt van HB’ers verwacht dat ze zich maar aanpassen aan ‘het gemiddelde’. Onze kinderen krijgen het verzoek zich te conformeren aan een groep met een totaal andere manier van leren en ontwikkelen. Ze bevinden zich aan de rechterkant van de curve, waar kinderen met een verstandelijke beperking aan de linkerkant zitten. Aan die kant is er veel begrip en ondersteuning, maar aan onze kant is dat er niet, terwijl er wel dezelfde behoeften zijn.
Onze dochter wil heel graag normaal zijn en gaat daarbij soms over haar grenzen heen. Haar vriendinnen zijn ook hoogbegaafd, maar gaan daar anders mee om.
Onze kinderen en kinderen zoals zij, hebben een aantal specifieke kenmerken: ze zijn al vanaf jonge leeftijd autonoom, leren zelfstandig over hun interesses, zijn gevoelig voor autoriteit en hebben weerstand tegen autoritair gedrag. Het huidige schoolsysteem ontmoedigt autonomie en zelfstandig leren en er is vaak sprake van autoritair gedrag. Dit kan leiden tot depressie, clownesk gedrag en onzichtbaarheid. Helaas worden er vaak schadelijke trajecten ingezet door gebrek aan kennis, en als deze lang genoeg duren, kunnen kinderen zichzelf volledig verliezen.
